Bir ülkenin ekonomik sağlığı, sadece içeride ne ürettiğiyle değil, dış dünyayla nasıl alışveriş yaptığıyla da belirlenir. İthalat, başka ülkelerden mal ve hizmet satın almaktır; ihracat ise kendi ürünlerini dışarıya satmaktır. Bu iki akış arasındaki denge, ülkenin döviz ihtiyacını, üretim kapasitesini ve büyüme modelini doğrudan etkiler.

İhracatın ekonomiye katkısı büyüktür. Çünkü ihracat, ülkeye döviz kazandırır ve üretimi tetikler. Firmalar dış pazara satabildiğinde ölçek büyür, istihdam artar ve teknoloji yatırımı yapma motivasyonu yükselir. Ayrıca dış pazarlarda rekabet etmek zorunda olan şirketler kalite standardını artırır; bu da iç piyasaya da olumlu yansır.

İthalatın rolü ise çoğu zaman yanlış anlaşılır. İthalat her zaman “kötü” değildir. Bir ülke üretimde ihtiyaç duyduğu ham maddeyi, ara malı veya teknoloji ekipmanını ithal edebilir. Bu ithalat, üretimi ve ihracatı güçlendiren bir girdiye dönüşür. Sorun, ithalatın üretim yerine “tüketim” ağırlıklı olmasıdır. Eğer ithalat daha çok hazır tüketim ürünleri üzerinden artıyorsa, ülke döviz kaybederken yerli üretim zayıflar.

Bu denge bozulduğunda cari açık ortaya çıkar. Cari açık, ülkenin dış dünyaya ödediği dövizin kazandığından fazla olması demektir. Sürekli cari açık veren ülkeler, açığı dış borç veya yabancı sermaye girişiyle finanse etmek zorunda kalır. Bu da ekonomiyi kur şoklarına daha açık hale getirir. Cari fazla veren ülkeler ise döviz biriktirir ve daha güçlü bir dış dengeye sahip olur.

İthalat–ihracat dengesini belirleyen faktörler arasında kur, rekabet gücü, üretim yapısı ve küresel talep yer alır. Kur yükseldiğinde ithalat pahalılaşır ama ihracat cazipleşir; kur düştüğünde ise ithalat artabilir. Ancak sadece kurla sorun çözülmez; yerli üretimin teknoloji ve verimlilik açısından güçlenmesi gerekir.

Kısacası dış ticaret, ekonominin dış nefesidir. Dengeli dış ticaret, hem büyümeyi hem finansal istikrarı güçlü tutar.